KESKİNLİ ( HAMİTLİ ) RIZA.

HAKSIZ YERE İDAM EDİLEN MİLLİ MÜCADELE KAHRAMANI.

Mehmet Rıza Bey (Silsüpür), Kırşehir'in Keskin ilçesine bağlı Hamit kasabasında 1.7.1877 yılında doğdu. Babası Cerid Aşireti Beylerinden Halil Bey (Silsüpür) idi. Rıza Bey Rüştiye mezunu olup, devrin âlimlerinden özel dersler ve dini icazet alır. Rıza Bey ayrıca iyi derece Arapça, Fransızca ve Osmanlıca da biliyordu. Kırşehir-Keskin yöresinde yaşayan 16 Cerid köyünün de Aşiret lideri olması nedeniyle Kırşehir yöresinde güçlü, güvenilir, sözü dinlenir, vatansever bir lider vasfı taşımaktaydı.

Rıza Bey, 1907 yılında amcası Hacı Hasan Bey'in kızı Şemsi Hanımla evlendi. Münire adında kızıyla Yusuf Ziya adında oğlu dünyaya geldi. Rıza Bey, Esnaflık ve çiftçilikle geçiniyordu. Bir ara politikaya merak sardı. İkinci Meşrutiyet'in ilanından sonra İttihat ve Terakki Cemiyet'ine girdi. Harbiye Nazırı Enver Paşa ile ailecek görüşecek kadar dostlukları vardı. Yanlış bir siyasetle Almanya ile Birinci Dünya Savaşına giren Osmanlı devletinin bu savaşta yenilmesi ile ülke galip devletlerce işgal sürecine girdi. M. Rıza Bey bu işgaller üzerine Kırşehir-Keskin yöresinde Milli Mücadeleyi fiilen başlattı. 22.Nisan 1919 yılında Keskin'de Kuvay-ı Milliye teşkilatını kurarak başkanlığını yaptı. Kırşehir-Keskin yöresinde Rum ve Ermeni çetelere karşı yöre halkının malını, canını ve namusunu korudu.

Erzurum Kongresi'nin 7. Ağustos 1919 tarihindeki son toplantısında 43 yaşında Kırşehir Milletvekili olarak Osmanlı Mebusan Meclisine seçildi. Mustafa Kemal ve Temsil Heyeti'nin isteği üzerine Ankara Valisi Muhittin Paşayı Ankaralı seymenlerle Birikte Kılıçlar Beldesi Yakınlarında Teslim Alarak sıvasa Nakletti Rıza Bey, Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nin İstanbul'daki toplantısına katıldı Mustafa Kemal tarafından İsmet Bey (İnönü) ile Osmanlı Mebusan Meclisi Milletvekillerinin Ankara'ya getirilmesi için görevlendirildi ve bu görevi de başarıyla yerine getirdi. Bu milletvekilleri ve İsmet İnönü ile kaçarak İstanbul'dan Ankara'ya gelerek 20.Nisan 1920'de TBMM'nin açılışına katıldı. TBMM'nin I.Dönem Kırşehir Milletvekili olarak görev aldı . kardeşi Haydar Bey ile beraber Keskin-Kırşehir yöresinden oluşturduğu 500 kişilik KIRŞEHİR SÜVARİ ALAYI ile I.İnönü Savaşına katılarak düşmanla cephede savaştı. Başlattığı saldırı ile Nişancı Müfrezesine ait sancağı düşman elinden geri aldı.

M. Rıza Bey Son Osmanlı Mebusan Meclisinde birlikte çalıştığı Trabzon milletvekili Ali Şükrü Beyin Topal Osman tarafından öldürülmesi üzerine yakın arkadaşı Mustafa Kemal ile bazı konularda fikir ayrılığına düşer ve Mecliste İkinci Grup'a geçer. Mustafa Kemal Paşa'nın ikinci Grup'a geçen milletvekillerini tekrar aday göstermemesi üzerine yeniden milletvekili seçilemez.

M. Rıza Bey yeniden milletvekili seçilememesi üzerine Harbiye Nazırı Enver Paşadan satın aldığı Kırşehir adlı kuru yük gemisini satarak Keskin yakınlarında Acı Çiftliğini satın alır. 20 bin dönümlük bu büyük çiftlikte bir yandan besicilik yaparken, yurdışından ilk kez traktör ithal ederek çiftçilik yapmaya başlar.

M. Rıza Bey, Mecliste yakın arkadaşları olan Kazım Karabekir, Ali Fuat Cebesoy, Rauf Orbay, Rafet Bele gibi yakın arkadaşlarını mecliste ziyaret eder. Bu görüşmeleri nedeniyle maalesef muhalif damgası yer. 1925 yılında Şeyh Sait ayaklanması çıkar, düşmanları Ankara İstiklal Mahkemesine başvurarak M. Rıza Bey'in bu ayaklanmaya katılarak Ankara'yı basacağına, Reisi Cumhuru dağa kaldıracağına dair yalancı şahitlik yaparlar. Ankara İstiklal Mahkemesi de bu deli saçması iddiaları ciddiye alarak Rıza Bey'in tutuklanmasını ister. M. Rıza Bey, çıkarıldığı mahkemede yaptığı hizmetlerin bilindiğini söyleyerek, iddiaların yalan olduğunu ve kendisine iftira atıldığını söyler. Bu nedenle kesinlikle mahkemede savunma yapmayacağını ve aklanmak içinde şahit göstermeyeceğini söyler. Kendisine olan aşırı güveni, yaptığı hizmetleri nedeniyle kendisini savunmayı ret eder. Bu nedenle İstiklal Mahkemesi 10 Ocak 1926'da hakkında idam cezası verir ve 12 Ocak 1926'da bu ceza infaz edilir.

Rıza bey Vefatı öncesi Oğluna vasiyet gibi bıraktığı şiirinde Kaleli 2 kişinin kendine iftira ettiğini acı bir dille anlatır aşağıdaki şiiri vasiyet bırakır.

Kırşehirden kaplıca dönüşümde Hamitli Rıza beyin Köyüne uğramıştım Orada dünürümün yakını rahmetli İlhan Çelik dayıdan dinlediğime göre Rıza Bey asılırken Babasına İzlettirilir dizlerinin bağı çözülen baba bir sandalyeye oturtulur ne düşünüyorsun diye başka soru yokmuş gibi acayip bir soru sorulur.

Yüreği yanık Baba acısı ile kavrulurken metanetini bozmadan göz yaşını içine akıtarak Anası ile bir gece yatmadım sayın diye tokat gibi bir cevap verir soran gazeteciye.

M. Rıza Bey, saf, temiz, vatansever bir Anadolu insanı idi. O düşündüğünü mertçe söylemiş, doğruları savunmuş ve yanlışları tenkit ederdi. Öyle ki başarılarını siyasi bir ranta dönüştürmeyi düşünmediği gibi dünya hayatı için de kimseye minnet etmedi. “vatan kurtuldu ya ölsem de gam yemem” diyecek kadar vatanseverdi. Ne yazık ki M. Rıza Bey, hayali suçlamalar ve yalancı şahitlerle hayatı sona erdi. Fakat onun hizmetleri hiç unutulmadı ve unutulmayacaktır. Tarih onu bir Demokrasi Şehidi olarak hatırlayacaktır.

M. Rıza Bey (Silsüpür), Kırmızı-Yeşil İstiklal Madalyası ile ödüllendirilen bir kahramandır.

RUHU ŞAD OLSUN.

Vatan Haini İskilipli Atıf Hocaya Kahraman ilan edip Anıt mezar yapanlar. Ankaralı Keskinli Rıza silsüpür Beyi Unutmamalı İadeİ İtibarını sağlamalıdır

Şair olan ve 1949 yılında vefat eden Hamitli Halil Bey, oğlu Rıza Bey'in idamını şu içli mısralarla dile getirmiştir:

Yalan dünya senden lezzet almadım

Daim ağu kattın aşıma felek

Her daim ağlattın bir dem gülmedim

Hiç bakmadın gözüm yaşına felek

Rıza Bey sehpada vasiyet etmiş

Şu mektubu evime versinler demiş

Uzatmış urgana boynunu vermiş

Daha ak düşmeden saçıma felek

Asla idamıma hiç üzülmeyin

Siz beni de öldü diye bilmeyin

Kaleli nesline selam vermeyin

Kalleşi çıkardın karşıma felek

El bilir değilim haini vatan

İstiklal uğrunda ilk adım atan

Şahit olsun kalem zaptımı tutan

Yalan yafta taktın döşüme felek

Cumhuriyete muhalif bir iş görmedim

Alçaklıkla namusuma leke sürmedim

Ailem şerefine halel vermedim

Şehit namazı düştü şanıma felek

Demişler isyana hazır duruyor

Şeyh Said'e iştirake varıyor

Dört alçak Kaleli şahit oluyor

Yalan yafta taktı döşüme felek

Yüz bin felaketle günüm geçirttin

Nimet deyi bana zehir içirttin

Yıktın evim ta temelden göçürttün

Darbeler indirdin başıma felek

Türk'üm Türk'ün imdadına yeterken

Adım adım terakkiye giderken

Vatanıma sadık hizmet ederken

Bu işler gelmezdi düşüme felek

Üç dört alçak ittifak eylediler

Zamanında benden yardım gördüler

Bir isyana meyli vardır dediler

Bu yalan gitmedi hoşuma felek

Kuva-yi Milliye'yi ben icat ettim

Beş yüz atlı ile harbe ben gittim

Hilafet valisin ben esir ettim

Bunları yazın mezar taşıma felek

Kardeşlerim öldüğümü bildirtmen

Şerefinizi üstünüzden kaldırtman

Düşmanları kendinize güldürtmen

Hainler karıştı işime felek

İnkılapta hizmet aranmaz oldu

Hakikat aranıp bulunmaz oldu

Kim vurduya gitti bilinmez oldu

Vatana bir Rıza aramak boşuna felek

Suçlu olsam buna razı olurdum

Elbet halasıma çare bulurdum

İsteseydim dövüşerek ölürdüm

Hilebaz karıştı işime felek

Yine sarpa uğrattılar yolumu

Vatanıma feda ettim oğlumu

Akibet sehbada gördüm ölümü

Haksızı düşürdün peşime felek

Dünya bir fırıldaktır dönüyor

Hanümanlar harap olup sönüyor

Ölüm kuşu her kapıya konuyor

Zehir kattın tatlı aşıma felek

Halil der inkılap sehpa kuracak

Takdiri ilahi böyle olacak

Rıza'nın hizmetin vatan bilecek

Hiç bakmadın gözüm yaşına felek ( Babası Gibi Şair Olan Rıza Beyin Oğluna yazdığı şiiride yakında bu Makaleye ekliyeceğm.

HALUK BALABAN.

Kaynaklar: Semçuk Silsüpür, Oğuzlar, Şevket Süreyya Aydemir, Suyu Arayan Adam, Fahri Çoker, Parlamento Tarihi, Bayram Sakallı, Ankara ve Çevresinde Milli Faaliyetler. Hamit Köylü İlhan Çelik