27 Ekim 2022 Perşembe

 ANKARADA KINA GÜNÜ. ( Kına Yakma Töreni )

Ankara’da Kına Günü Yüzyıllardır yaşayan oğuz Türklerinden kalma bir töredir.
Çeyiz Altından sonra (gelinin çeyizinin sergilenmesinden sonra ) Kız evi Oğlan evini Kına gününe davet eder. Bu toplantıda Kuru yemişler ve Ankara’ya özel Kuru üzümler (Ankara’da 25 çeşit üzüm yetiştirilmiştir ) içi üzümlü fıstıklı çörekler Yerler. Bu arada kadın çalgıcılar ve kadın Köçekler oynar. Çeşitli gösteriler yapar misafirleri adeta coşturur. Davetliler kendi aralarında oynar eğlenirler.
Sıra Kına yakma törenine gelmiştir. Evdeki yastıklardan gelin kıza Bir taht tabir edilen yer yapılır gelinin yüzü bir örtü ile örtülür bu örtülür gelin kızın yüzü Kıbleye bakar vaziyette bu tahta oturtulur kızın ellerini iki kız tutar. Bir ellerin dede mumlar vardır kızın arkadaşları’da ellerindeki mumlarla törene katılır.
Bu arada kına gecesinin yaşlı ve sayılan güngörmüş bir kadın tarafından şöyle bağırılır:BİSMİLLAH DEYİN KARIN KINAYI,çağırın gelsin anayı..!Kızın Anası gelir sarılır kızına beraber ağlarlar Kızın arkadaşları, komşularda bu ağıta katılır.Kızın anası ağlamazsa Gözüne soğan sürülür.
KINA bir tasta karılmış olarak getirilir. Kınayı kocası ölmemiş bir kadın yakar. Hep bir ağızdan sağ elini versin kınaya diye bağırılır, önce sağ el sonra sol ele kına yakılır.Bu arada sağ ele avuç içinde bir ufak Altın konur.üstüne kına sürülür.bu müstakbel eşinin Mührü sayılır.bezlerle bilekten sarılır.ayrıca ayaklarına da düzgünce kına yakılır ayağa yakılan kına mihraplı bir şekilde düzgün olarak yakılır.bu işlemden sonra kız yere bastırılmadan yatağına yatırılır.oyunları yattığı yerden seyreder.ve bu yatakta uyur sabah olunca el ayak bağları çözülür
Avuca konulan ALTIN Güvey yemeğinde bal şerbeti içinde damada sunulur. Damat ağzına gelen bu altını kesesine diktirir. bu altını bereket parası sayar. Lüzumsuz harcamalarında elini kesesine attığı zaman bu altın eline gelir. Yalnız olmadığını bir sorumluluğunun olduğunu hatırlar daha çok tasarruf yapar. daha çok çalışıp daha çok kazanmaya çalışır. Gayret eder.
Kına gecesi sesi Güzel kadın ve kızlardan oluşan hasret ve ayrılığı simgeleyen Türkülerle devam eder. Sadece Ankaralı bayanların oynadığı Ankara Koşması ve çeşitli oyunlarla devam eder.oyun gecenin sonlarına doğru güldürü biçimindeki Arap oyunu.süpürge oyunu. İle devam eder misafirler coşar. Yatağında yatan kınalı gelin .zaman zaman ağlayan göz yaşı döken anasına şu dörtlükle seslenir teselli eder.
ANAMIN BACASI YÜCEDEN TÜTER.
EL KADAR EKMEĞİ BANA YETER.
İLLERİN (Ellerin ) KAPISI GAHIR KAPISI
ANAMIN KAPISI ALTIN KAPISI. Der Kına gecesi sona erer.
KINA TÜRKÜSÜ.
Hani bu kızın anası .
Elinde Mumlar yanası.
Bu gün ayrılık kınası.
Yarenin Kınan kutlu olsun
Orda dirliğin tatlı olsun.
X X X X
Elimi sürdüm astara.
Elimi kesti testere.
Allah hayırlar göster.
Yarenin Kınan Al olsun
Orda Dirliğin Tatlı olsun.
X X X X..
Mercimek ektim Bittimi.
Kız anan sele gittimi
Her eksiklerin Bittimi.
Yar elin Kınan kutlu olsun.
Orda dirliğin tatlı olsun.
X X X X
Hatladı (atladı ) çıktı eşiği.
Sufrada (sofrada ) kaldı kaşığı.
Kız anasını danışığı.
Yar elin kınan oy al olsun.
Orda dirliğin Bol olsun.
Sözler Rahmetli Babaannem SAMİYE BALABAN dan alınmıştır.
TARİHTE KINA YAKMA (sebepleri )
Yüz yıllardan beri yaşayan Ankara Törelerinin apayrı özellikleri vardır
Bu özellikler oğuz Törelerinden gelir.
Kına Üç nesneye yakılır.
Koyuna
Askere giden delikanlıya.
Gelin giden kız.
Kına yakma’nında manası şudur.
Koyuna Kına yakılır Allaha Kurban olsun diye.
Asker kına yakılır vatana kurban olsun diye.
Kıza Geline Yakılır Evine kocasına, çocuklarına Kurban olsun diye
Ankara törelerinde kına yakma gecesi Mukaddes ve mutlu bir gece olarak. Vasıflandırılır yıllardır muhafaza edilip titizlikle sürdüre gelinmiştir.
Haluk Balaban .
Atlar eğerlendi anam kimler binecek duvak bürlendi anam kimler gidecek
aş gel anam aş gel ben varamayom iller anam didikçe ben duramayom
zalım gaştan düştüm golum gırıldı golum iyi olmadan duvak vuruldu
aş gel anam aş gel il(el) oldun gayli akan çaylar gibi sil(sel) oldun
gayli illerin deveside çölden giç gelir öğünden öğüne kardım aç kalır iller dillendikçe bana güç gelir
aş gel anam aş gel ben varamayom iller anam didikçe ben duramayom (Ankara ağız özellikleri ile
ONUR BAL’DAN ALDIĞIM BİR ANKARA KINA TÜRKÜSÜ..

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder