HÖLLÜK NEDİR BİLİRMİSİNİZ. …?

Ayaş  Toprağı  El Toprağı Bebe Toprağı Hiç Duydunuz mu?

     Höllük eskiden bebek bezi yerine kullanılan bir çeşit topraktır Eledim eledim höllük eledim.Aynalı beşikte bebek beledim Büyüttüm besledim asker eyledim Gitti de gelmedi buna ne çare Bu asker türküsünü bilirsiniz Şimdilerde hazır bezler var.  

      Bir nesil önce de naylon muşamba üzerine kumaş bezler vardı Peki ondan önce ne varmış biliyor musunuz Sobanın icat edilmediği zamanlarda kışları sert ve uzun geçen yerlerde Göçebe olarak çadırda yaşayanlar binlerce yıldır bebeklerini bu şekilde büyütmüş .

     İnsanın kafasını çalıştırıp , çaresizlik karşısında yavrusunu korumak için geliştirdiği bir yöntemdir bu Her toprağa bebek belenmezmiş Höllük kil ağırlıklı çok emici bir toprak imiş Belli ocakları varmış Bir iki metre derinden çıkarılır  çuvallarda eve getirilip elenir güneşe serilip iyice kurutularak eve istif edilirmiş .

        Bu toprak her seferinde ateşte iyice kavrulur ılık hale gelince üç parçadan oluşan höllük bezine serilerek usulüne uygun şekilde bebek kundaklanır imiş Çocuk hem sıcak kalır üşümez ,hemde çişi toprak emer çişin eder  çişin eder poposu kuru kalır imiş Ayrıca mantar ve pişik olmaz imiş . 

        Tabiiki her devirde olduğu sıcak toprağa yatırıp çocuğun tenini yakan,toprağı kavurmayıp başka toprağı höllük toprağı sanıp beşiriksiz analarda varmış.

Biraz eskilere gittik ve böyle büyüdük. Z kuşağına Duyuru oldu Ama mutluyduk...

Ankara’mızda  Çoraklık Tepesinde  Ayaş’da Bazı yerlerde İç Anadolunun Muhtelif Yerlerinde Kalecikte  El Toprağı Bebe Toprağı diye Kili Topraklar Eşşek sırtında Mahalle Mahalle satılırdı  Bu Toprak çok özellikli Kil toprağı idi İçindeki Mineral Farklılıklarından dolayı Kullanım Özellikleri farklı farklı idi.

Eski Ankaralılar bilir  İncesu deresi kenarında  Kazanlar ve çamaşırlar  hazırlanır sıcak suya basılan Kirli çamaşırlar  düzgün Bir taşın Kaya parçasının üzerine serilir arasına çamaşır kili serilir Tokaçla vura vura Çamaşırlar yunur yıkanır kirden arınır  bu günkü gibi kimyasal sız insan sağlığına zararlı ürünle değil  Doğanın ürünü ile mis gibi kokan çamaşırlar yıkanırdı.

Bebe Toprağı  Bu günkü gibi Hazır çocuk bezleri falan yoktu. Özellikle Ayaş Civarından getirilen  Killi Topraklar  Ayaş toprağı Bebe Toprağı diye satılır Kundaktaki Bebenin altına Muşamba üstüne Bir bez içinde önceden hafif ısıtılmış öğütülmüş Bebe Toprağı serilir çocuk ona yatırılır  Şişini yapan bebenin İdrarını  bu killi toprak emer onun vücudunu tahriş etmeden uzun süre muhafaza ederdi.

Kili Toprak ayni zamanda üşüten küçük büyük insan içinde kullanılır insan sağlık bulur.

Baş kili : Ankaralılar killi toprağın özelliklerini çok iyi bilirlerdi. Başlarını özellikle satılan Baş kili ile Yıkarlar şampuan falan yokken Bazı Ankaralılarda Biriktirdikleri Yağmur suyunu kil ile özellikle kullanırlardı  Baş kili ile saçını yıkayan  Ankaralı Kadın ve Erkeklerin saçlarının dökülmediği erkeklerin Kel olmadığı özellikle Bilinmektedirler.

Yüz kili. Asırlardır bilinen yüzdeki akneleri yok eden deriye canlılık veren  Yüz Kili halen Kullanılmaktadır

Evliya Çelebinin önemle Bahsettiği ayaş Kırmızı Kili Testi ve seramik Yapımında Ankara evlerinde Kullanılan Tuğla Kerpiç ile ünlenmiştir.

Abidinpaşa’nın Ankara valiliği zamanında Karacabey Hamamı ekine Bir Çamaşırhane Yaptırdığı  bilhassa Kışın bu çamaşır Hanede sıcacık su ve Kille tokaçlanarak yıkanan hele Hamamın suyunun kireçsiz Elmadağ suyundan olmasından dolayı Tertemiz olduğu  Anlatılmaktadır.

Şimdiki Nesil Analar Babalar evlatlar bunları bilmezde Hatırlamazda . Bu yaşanmışlıklar gelecek nesillere  sözlü miras Kalsın Bilhassa  Z kuşağı  okusun ve Paylaşın.

HALUK BALABAN.