TARİHİ ANKARA ÇEŞMELERİ,
Eski Ankara Çeşmeleri
İlk çağlardan beri sürekli önemli bir yerleşim merkezi olan
Eski Ankara şehrinin değişik dönemlerdeki "nüfusunu" çeşitli belgeler
ve özellikle günümüze kadar ulaşan kalıntılara göre tahmin edebilmek mümkündür.
Şehrin nüfusuna göre, su ihtiyacı da her devrin imkanlarına göre
karşılanmıştır. Ankara’da bilinen en eski su tesisleri Roma dönemine aittir.
Ankara kalesi, kalenin etekleri ile Hacı Bayram civarı ve Ulus’ta Roma devrine
ait kalıntılar mevcuttur. Dünyadaki en büyük Roma hamamlarından biri olarak
kabul edilen Çankırı Kapıdaki hamam dahil olmak üzere Ankara'ya o devirde
ELMADAĞ’dan su getirilmiştir. Taş künklerle getirilen sular kaleye kadar
çıkarılmıştır. Aslında , sonraki devirlerde de Ankara tarihi boyunca su hep
Elmadağ'dan getirilmiştir.
Evliya Çelebi Ankara'nın su konusunda: "İç kalede
sarnıçların varlığını, aşağı hisarın suyunun bol olduğunu, 170 adet çeşmesi
olduğunu , 3000 adet su kuyusu olduğunu, 200 sebili bulunduğunu ve bu
sebillerden Hacı Şa'ravi ve Hacı Mansur ismiyle bilinenlerin pek meşhur
olduğunu" yazar. [1897 yılında Ankara'da 84 adet çeşme bulunduğu
bilinmektedir]
Osmanlı devri çeşmeleri ve su yolları hakkında tarihi
kaynaklardaki çeşitli bilgiler ve günümüze kadar gelebilen bir çoğu yakın
döneme ait çeşmelerden fikir edinmek mümkündür. Mevcut çeşmelerden sadece 19.
Yüzyıl sonu ve 20. Yüzyıl başlarında olanlarında "kitabe" vardır.
İşte bugünde mevcut olan Ankara çeşmelerinden bazıları :
Karacabey Çeşmesi, Hanifi Rum Çeşmesi ,Kadıoğlu Çeşmesi,
Ahmed Faik Paşa ve Kerimesi Saide Hanım Çeşmesi, Öksüzler Çeşmesi, Molla Büyük
Çeşmesi, Mecidiye Çeşmesi, Hapishane Çeşmesi, Abidin Paşa Çeşmesi, Ahil Elvan
Çeşmesi, Ahi Tura Çeşmesi, Ahi Şerafeddin Çeşmesi, Alaeddin Çeşmesi.
Ankara Çeşmeleri
1897 Senesinde Ankara'da 84 çeşme olduğu bilinmektedir.
1429 tarihli vakfiyesine göre; bu günkü Bentderesi'nde,
Abdülkadir İsfahani Mescidi ile beraber bir çeşme ve su bendi de yapılmıştır.
1440 tarihli vakfiyesine göre; Karacabey Külliyesi için
Elmadağ'dan su getirilmiş ve şehirdeki pek çok başka çeşmeye de dağıtılmıştır.
XVII. yy. da Şeyhülislam Ankaravi Mehmed Emin Efendi
(1618-1686) Elmadağ'dan su getirilerek 25 çeşmeye dağıtılmasını sağlamıştır.
18.04.1898 tarihli bir vakfiyeye göre; Ser Attarzade Mehmed
Ali oğlu Ali Efendi Elmadağ'dan Ankara'ya su getirtmiştir.
Bugün; nerede bu çeşmeler?
Ankara'daki tarihi çeşmeler:
Abidin Paşa Çeşmesi
Adliye Çeşmesi
Ahi Elvan Çeşmesi
Ahi Tura Çeşmesi
Alaeddin Camii Çeşmesi
Altıaylık Çeşmesi
Arslanhane Çeşmesi (Ahi Şerafeddin Çeşmesi)
Aynalı Çeşme
Baraka Çeşmesi
Başmil Çeşmesi (Kömüş Kadı Çeşmesi)
Bentderesi Çeşmesi (Çift Çeşmesi)
Direkli Mescid Çeşmesi
Elmadağ Çeşmesi (Poyracı Çeşmesi) (Hacı Fatma Hn. Çeşmesi)
Emine Hatun Çeşmesi
Eskicioğlu Camii Çeşmesi (Kargalı Çeşmesi)
Fatma Şerife Hanım Çeşmesi
Gecik Kadın Çeşmesi
Göçmen Çeşmesi (Arnavut Çeşmesi)
Hacı Ahmed Çeşmesi
Hacı Doğan Çeşmesi
Hacı Fatma Hanım Çeşmesi (Boyacı Ali Mescidi)
Hacı Musa Camii Çeşmesi
Hamidiye Mescidi Çeşmesi
Hanifi Rum Çeşmesi
Hapishane Çeşmesi (Mustafa Efendi Çeşmesi)
Hatuniye Çeşmesi
Hatuniye Camii Çeşmesi
Kadıoğlu Çeşmesi (Sabuni Çeşmesi)
Kağnıpazarı Camii Çeşmesi (Ganiağa Çeşmesi)
Kalekapı Mescidi Çeşmesi (Ramazan Şemseddin Mescidi Çeşmesi)
Karacabey Çeşmesi
Karacabey Camii Çeşmesi
Karapürçek Çeşmesi
Kayabaşı Çeşmesi (Kayabaşı Mescidi Çeşmesi)
Konuklar Çeşmesi
Koyungözü Çeşmesi
Mecidiye Çeşmesi
Molla Büyük Çeşmesi (Sahire Hanım Çeşmesi)
Nadiye Hanım Çeşmesi
Necmiye Hanım Çeşmesi
Öksüzler Çeşmesi
Ramazan Şemseddin Mescidi Çeşmesi (Kale Kapısı Çeşmesi)
Sabuni Çeşmesi (Kadıoğlu Çeşmesi)
Saide Hanım Çeşmesi (Ahmed Faik Paşa Çeşmesi) (Yeşil Ahi
Camii Çeşmesi)
Sahire Hanım Çeşmesi (Molla Büyük Çeşmesi)
Saraç Şinan Çeşmesi
Sarıkadı Camii Çeşmesi
Susam Sokağı Çeşmesi (Hallaç Mahmud Mescidi)
Şükriye Hanım Camii Çeşmesi
Taceddin Çeşmesi
Yahudi Çeşmesi (Kargılı Çeşmesi)
Yeşil Ahi Camii Çeşmesi
Not: Fotograf Ulus Hal Kapısında olan Som Mermerden ABİDİNPAŞA ÇEŞMESİ.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder