HÖLLÜK NEDİR BİLİRMİSİNİZ. …?
Ayaş Toprağı El Toprağı Bebe Toprağı Hiç Duydunuz mu?
Höllük eskiden bebek bezi yerine kullanılan bir çeşit topraktır Eledim eledim höllük eledim.Aynalı beşikte bebek beledim Büyüttüm besledim asker eyledim Gitti de gelmedi buna ne çare Bu asker türküsünü bilirsiniz Şimdilerde hazır bezler var.
Bir nesil önce de naylon muşamba üzerine kumaş bezler vardı Peki ondan önce ne varmış biliyor musunuz Sobanın icat edilmediği zamanlarda kışları sert ve uzun geçen yerlerde Göçebe olarak çadırda yaşayanlar binlerce yıldır bebeklerini bu şekilde büyütmüş .
İnsanın kafasını çalıştırıp , çaresizlik karşısında yavrusunu korumak için geliştirdiği bir yöntemdir bu Her toprağa bebek belenmezmiş Höllük kil ağırlıklı çok emici bir toprak imiş Belli ocakları varmış Bir iki metre derinden çıkarılır çuvallarda eve getirilip elenir güneşe serilip iyice kurutularak eve istif edilirmiş .
Bu toprak her seferinde ateşte iyice kavrulur ılık hale gelince üç parçadan oluşan höllük bezine serilerek usulüne uygun şekilde bebek kundaklanır imiş Çocuk hem sıcak kalır üşümez ,hemde çişi toprak emer çişin eder çişin eder poposu kuru kalır imiş Ayrıca mantar ve pişik olmaz imiş .
Tabiiki her devirde olduğu sıcak toprağa yatırıp çocuğun tenini yakan,toprağı kavurmayıp başka toprağı höllük toprağı sanıp beceriksiz analarda varmış.
Biraz eskilere gittik ve böyle büyüdük. Z kuşağına Duyuru oldu Ama mutluyduk...
Ankara’mızda Çoraklık Tepesinde Ayaş’da Bazı yerlerde İç Anadolunun Muhtelif Yerlerinde Kalecikte El Toprağı Bebe Toprağı diye Kili Topraklar Eşşek sırtında Mahalle Mahalle satılırdı Bu Toprak çok özellikli Kil toprağı idi İçindeki Mineral Farklılıklarından dolayı Kullanım Özellikleri farklı farklı idi.
Eski Ankaralılar bilir İncesu deresi kenarında Kazanlar ve çamaşırlar hazırlanır sıcak suya basılan Kirli çamaşırlar düzgün Bir taşın Kaya parçasının üzerine serilir arasına çamaşır kili serilir Tokaçla vura vura Çamaşırlar yunur yıkanır kirden arınır bu günkü gibi kimyasal sız insan sağlığına zararlı ürünle değil Doğanın ürünü ile mis gibi kokan çamaşırlar yıkanırdı.
Bebe Toprağı Bu günkü gibi Hazır çocuk bezleri falan yoktu. Özellikle Ayaş Civarından getirilen Killi Topraklar Ayaş toprağı Bebe Toprağı diye satılır Kundaktaki Bebenin altına Muşamba üstüne Bir bez içinde önceden hafif ısıtılmış öğütülmüş Bebe Toprağı serilir çocuk ona yatırılır Şişini yapan bebenin İdrarını bu killi toprak emer onun vücudunu tahriş etmeden uzun süre muhafaza ederdi.
Kili Toprak ayni zamanda üşüten küçük büyük insan içinde kullanılır insan sağlık bulur.
Baş kili : Ankaralılar killi toprağın özelliklerini çok iyi bilirlerdi. Başlarını özellikle satılan Baş kili ile Yıkarlar şampuan falan yokken Bazı Ankaralılarda Biriktirdikleri Yağmur suyunu kil ile özellikle kullanırlardı Baş kili ile saçını yıkayan Ankaralı Kadın ve Erkeklerin saçlarının dökülmediği erkeklerin Kel olmadığı özellikle Bilinmektedirler.
Yüz kili. Asırlardır bilinen yüzdeki akneleri yok eden deriye canlılık veren Yüz Kili halen Kullanılmaktadır
Evliya Çelebinin önemle Bahsettiği Ayaş Kırmızı Kili Testi ve seramik Yapımında Ankara evlerinde Kullanılan Tuğla Kerpiç ile ünlenmiştir.
Abidinpaşa’nın Ankara valiliği zamanında Karacabey Hamamı ekine Bir Çamaşırhane Yaptırdığı bilhassa Kışın bu çamaşır Hanede sıcacık su ve Kille tokaçlanarak yıkanan hele Hamamın suyunun kireçsiz Elmadağ suyundan olmasından dolayı Tertemiz olduğu Anlatılmaktadır.
Şimdiki Nesil Analar Babalar evlatlar bunları bilmezde Hatırlamaz da . Bu yaşanmışlıklar gelecek nesillere sözlü miras Kalsın Bilhassa Z kuşağı okusun ve Paylaşın.
HALUK BALABAN.
@Herkes
