HACETTEPELİ HALİL EFENİN OĞLU

HALAÇLILI MEHMET AĞA. Milli Mücadele Kahramanı.

Milli Mücadele yıllarında Halaşlı Köyü’nün önemli bir yeri vardır. Özellikle köyün eşrafından Mehmet (Atak) Ağa, ordunun ekmek ihtiyacını karşılamak için köyde üç fırın yaptırır. Köyün yakınlarındaki meşelik ormanında kesilen odunların deveboyu ve konvoyboyu kağnılarla taşınmasında Mehmet ağa’nın yardımı çok olmuştur.Sakarya Savaşı’nda köy, ordunun bir ikmal merkezi olarak kullanılır. Bu savaşta Türk Ordusuna yapılan yardımlarda onun payı büyüktür.

Mehmet ağa, Milli Kurtuluş Savaşında Haymana Cephesinde maddi ve manevi katkılarıyla ün saldı. 27 Aralık 1919’da Mustafa Kemal’in Ankara’ya gelişinde, onu karşılayan 100 Haymana atlısı arasında kardeşi Hüseyin ağa ile birlikte yer aldı. Atatürk’ü karşılamaya giden konvoyun konaklama sırasındaki ihtiyacı Mehmet ağa tarafından karşılanmış. Haymana’daki Kuva-i Milliye hareketine ve Anadoluda kurulan Milli cemiyetlere toplanan yardımlara öncülük etmiştir.

Haymana İlçesinde seçilmiş meclis üyeliği görevinde bulunmuştur. Cumhuriyetin 10. yıldönümü törenlerine katılan 400 Haymana atlısının arasında yer almış, yiyeceklerini temin etmiştir.

Halaşlılı Mehmet Ağa, sahip olduğu konağıyla da tanınır. 1923 yılında yapımına başlanan, benzerleri Heybeliada ve İsviçre’nin Alp dağlarında bulunan, Planı İsviçreli bir mimar tarafından yapılmış ve Rum ustalar tarafından yapılan tarihi konak 1929 yılında tamamlanmıştır. Yapıda kullanılan kesme taşlar, Hisarlıkaya’dan develerle getirtilmiş. Konakta elektrik ve su tesisatı o tarihlerde monte edilmiş, dinamoyla elektrik sağlanmıştır. İlk kez köylüler radyoyu bu konakta dinlemişlerdir.Mehmet Ağa 1880 yılında Hallaçlı’da doğmuş ve 1944 yılında Hallaçlı’da vefat etmiştir. Mezarı Hallaçlı köyündedir.

HALUK BALABAN.

(Kaynak:Osmanlı Arşivleri, H.İbrahim Uçak-Tarih içinde Haymana, Hacattepe Üniversitesi)

Halaçlı isminin Osmanlınn kanuni dönemlerinde Halatçı olarak bilindiği Çevrede Osmanlın en sağlam halat yapan köyü olduğu kenevir ve kendir Ürünlerinin en kalitesi ile ün yaptığı Tarihi gerçeklerdir zamanla Hallatçı ismi Halaçlı ( Halaşlı ) Olarak halk diline yansıdığı anlatılmaktadır.

Bu gün Ankara Gölbaş ilçesine Bağlı Halaşlı veya Hallaçı mahallesi olarak anılmakta ve Sayın Ankara Büyük şehir belediye Başkanı Mansur Yavaş ve Sayın Bekir Ödemiş Başkanın sayesinde bu değerli Konak restore edilerek Tarihimize kazandırılmaktadır.

HALUK BALABAN.

 DELİ HALİT BEY . Halit (Karsıalan) Paşa (1883-1925) ( MİLLİ MÜCADELE KAHRAMANI )

ÇİFTE TABANCA TAŞIYAN BİRİ NAMUSLU DİĞERİ NAMUSSUZ ADINI VERDİĞİ TABANCALARI İLE Sakarya Savaşında YUNANLILARLA VE ASKER KAÇAKLARI İLE MÜCADELE EDEN KAHRAMAN.

Batı cephesindeki en önemli savaşlardan birisi de şüphesiz Sakarya Meydan Muharebesi’dir. 23 Ağustos sabahı büyük çaplı bir taarruz başlatan Yunan ordusuna karşı kritik muharebeler; Mangal Dağı Muharebesi, Beyliköprü Muharebesi, Türbe Tepe Muharebeleri, Güzelcekale Muharebeleri, Çal Dağı Muharebeleri ve Dua Tepe Muharebeleri’dir. Bu altı önemli bölgenin yarısında ve stratejik konumlarda; Beylikköprü, Güzelcekale ve Çal Dağı’nda Halit Bey ve komuta ettiği 12. Grup’un büyük fedakârlıkları ve başarıları vardır.

Kâzım Özalp, muharebe öncesi kıtaların konumunu şöyle belirtir: “Ben, 18 Ağustosta 17. Fırka ve karargâhımla Çayırhan’da bulunuyordum. Kuvvetlerim pek fazla yorulmuş, fakat istenilen zamanda yetişilmesi gereken bölgeye gelmiştik. Mihalıççık köprüsü yakınlarında bulunan 1. Süvari Fırkası da emrime verildi. Bizim sol cenahımızda Hamam’dan Beylikköprü’ye kadar olan bölgede, İzzettin Bey kumandasında olan 1. Grup (dört fırkalı), bunun solunda Yusuf İzzet Paşa kumandasında Polatlı ile Beylikköprü arasında yedek grup (iki fırkalı), daha solda Halit Bey kumandasında Çanakçı ile Kavuncu Köprüsü arasında 12. Grup (üç fırkalı), Karabeyli güneyinde Kemalettin Sami Bey kumandasında 4. Grup (iki fırkalı), en sol cenahta Haymana güneyinde Salahattin Adil Bey kumandasında 2. Grup (dört fırkalı) ve bunun ilerisinde Canbaklı ve yakınlarında Fahrettin Bey kumandasında süvari grubu bulunuyordu. Cephe karargahı Alagöz’de idi.”

Halit Paşa, üstün askerlik meziyetleri, yürekliliği, gözünü budaktan sakınmayan, verilen göreve sadakati, haysiyetine aşırı derecede düşkünlüğü ile tanınan bir karaktere sahipti. Birden parlaması ile orduda “Deli Halit Paşa” olarak nam salmıştı. Mustafa Kemal Paşa kendisini Trablusgarp yıllarından beri yakından tanırdı. Bu yüzden bazı hassas görevleri Halit Paşa’ya vermiştir. Cepheleri teftiş ettiği bir sırada Halit Paşa’nın, ‘Burnuma taarruz kokuları geliyor, yoksa yanılıyor muyum?’ sorusuna, Mustafa Kemal Paşa, ‘Taarruz kokusu almaktaki maharetini iyi bilirim’ cevabını vermiştir. Taarruzla birlikte emir verilmeksizin Mudanya-Gemlik-Bandırma hattını kontrol altına almış, Fahrettin Paşa durumu birlik adı vermeden Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’ya bildirdiğinde ‘Bu iş, olsa olsa bizim Deli Halit’in işidir’ sözüyle memnuniyetini belirtmiştir. İstiklâl Savaşı kazanıldığında Tümgeneralliğe yükseltilmiştir.

SAKARYA SAVAŞINDA 5713 ŞEHİT. 18.480 YARALI,828 ESİR 14.268 KAYIP,1680 SUBAY ŞEHİT 4565 ANKARALI şehit 14.268 kayıp arasında da yarısına yakın Ankaralı 30.000 bin Asker kaçağı.

YÜKSEKCE BİR TEPEYE OTURUP beşerli onarlı guruplarla cepheden kaçanları alnından namussuz adını verdiği tabancası ile vuran önünden kurtulup kaçanı da kıçından vuran cephenin en ön siperinde de askerin Başında Yunan subayını askerini Namuslu adını verdiği silah ile Vuran Deli Halit paşa

Sakarya Savasının Unutulmuş Kahramanlarından.

Halit Karsıalan veya Deli Halit Paşa, Türk asker ve siyasetçidir. I. Dünya Savaşı’nda Kafkas Cephesi'nde başarılar göstermiş; Türk Kurtuluş Savaşı'nın ilk yıllarında Doğu Cephesi'nde, Gümrü Antlaşması'nın imzalanmasından sonra ise Batı Cephesi'nde komutanlık yapmış bir askerdir.

Doğum tarihi: 1883, Beşiktaş

Ölüm tarihi ve yeri: 14 Şubat 1925, Ankara

Defnedildiği yer: Edirnekapı Şehitlik Ve Mezarlığı, İstanbul

Doğum: Ahmed oğlu Halid; 1883; İstanbul, Osmanlı Devleti

Hizmet yılları: 1903-1925

Rütbesi: Mirliva

Eğitim: Kara Harp Okulu, Kuleli Askeri Lisesi Birlikleri ile Kars şehrini aldığı içinde soyadı Kanunu ile KARSIALAN olarak tescillenmiştir.

RUHU ŞAD MAKAMI CENNET OLA.

KAYNAK. ATATÜRK ANSİKLOPEDİSİ VE GENEL KURMAY ARŞİVLERİ.

HALUK BALABAN.

NOT : Mecliste cinayet kurban giden ilk millet vekili olayları başka bir makale ile ayrıca yazacağım

 KARAGEDİKLİ MUSTAFA BEY.

ATATÜRK ANKARAYA GELİRKEN....! Unutulan Kahramanlar…

BEYAZ ŞERİTLİ İSTİKLAL MADALYASI SAHİBİ ANKARALI HAYMANALI

KARAKEDİKLİ MUSTAFA BEY.

MUSTAFA KEMAL ANKARAYA GELİRKEN ONU KARŞILAYAN ATLI SEYMENLERİN ARASINDA OLAN SAKARYA SAVAŞINDA ORDUNUN CEPHANESİNİ İKMALİNİ SAĞLAYAN KÖYÜNDE CAMİSİNDE EVLERİNDE SAHRA HASTANELERİ KURAN. SAVAŞ SONRASI DONANMA CEMİYETİNE EN BÜYÜK MADDİ YARDIM YAPAN GANİ GÖNÜLLÜ ANKARALI.SAVAŞ SIRASINDA ORDUYA 500 KOYUN 25 DEVE BAĞIŞLAYAN MİLLET VEKİLİĞİ TEKLİFİNİ KABUL ETMEYEN

Sahip Olduğu Deve Kervanları ile Ordunun cephanesini ununu erzakını Taşıyan Yüzlerce Koyun sığırı Orduya yardım için veren Köyüne İlk Motoru Un değirmeni kuran. Yüzlerce Yaralıya şifaya kavuşturmak için seferber olan.

SEYMEN RUHLU ANKARALI .Mekanın Cennet olsun. —

HALUK BALABAN.

 UNUTULAN KAHRAMANLARDAN HALAŞLILI MEHMET AĞA.

ATATÜRK ANKARAYA GELİRKEN.

HACETTEPELİ HALİL EFENİN OĞLU HALAŞLILI MEHMET AGA.

MUSTAFA KEMAL 27 ARALIKTA ANKARAYA GELİRKEN KARDEŞİ İLE HAYMANALI GÖLBAŞILI 100 ATLI SEYMENİN ARASINDA ATASINI KARŞILAYAN.ONUNCU YIL TÖRENLERİNDE 400 ATLI SEYMENİN ARASINDA OLAN MEHMET AGA.İSTİKLAL SAVAŞINDA BİNLERCE KOYUN VE DEVESİNİ ORDUYA VEREN 1929 YILINDA İSVİÇRELİ BİR MİMARA ÇİZDİRDİĞİ VE ÖZEL YAPTIRDIĞI KONAKTA SU ELEKTRİK BULUNAN MUHTEŞEM KONAK SAHİBİ.

VARINI YOĞUNU TÜRK ORDUSU VE ATATÜRKÜN EMRİNE VEREN

MÜSTESNA ANKARALI Onu ve Sülalesini Rahmet ve minnetle anıyorum

Haluk Balaban.

6

 MİLLİ MÜCADELEYİ MADDİ YÖNDEN DESTEKLEYEN

KARAGEDİKLİ MUSTAFA BEY

Adıyaman’ın Besni Kazasının Süvarili Nahiyesinden göç eden Rişvanlı aşiretinden bir bey,o zaman Haymana sınırları içerisinde kalan Karagedik köyüne yerleştiler.Aşiret Beyleri Osman Bey’den Ahmet Kahan Bey’e uzanan aile seceresi, Bektaş Bey’in (1299)1883 tarihinde doğan oğlu Mustafa Bey’le sürdü.

Balâ’nın Çiğdemli Köyünden Azime Hanımla evlenen Mustafa Bey,havalisinde onlarca deve katarları,binlerce baş koyun sürüleri.geniş arazileriyle nam saldı.

Özellikle en büyük ününü,Mustafa Kemal Atatürk tarafından başlatılan mili mücadelede kazandı.Tüm maddi imkansızlıklara rağmen başarıya ulaşan bağımsızlık savaşımızdaKaragedikli Mustafa Bey’in özellikle Sakarya Meydan Savaşındaki cephe gerisindeki hizmetleri unutulmaz.Beyaz şeritli İstiklal Madalyası ile taltif elden Mustafa Bey, düşmanın Haymana’da Meşelik sırtlarına dayandığında onun hamiyetli yardımlarıyla Hükümet Konağı,Askerlik Şubesi Karagedik Köyüne taşıttırılmış,cephedeki yaralılar için Karagedik camisi onun isteğiyle Hastane haline getirilmiş,Askerlik Şubesi onun konağında faaliyet sürdürmüştür.

Savaş süresince tüm masrafaları karşılamış,sahip olduğu deve katarlarıyla cephedeki kuvvetlerimize cephane taşıttırmıştır.Milli Mücadele esnasında,Haymana’da kurulan Maddi Yardım Komitesinin Başkanlığını yapmış,savaşın en zor günlerinde cephedeki kuvvetlerimize 25 deve,500 koyun gönderdiği için Atatürk tarafından kendisine teşekkür belgesi yollanmıştır.Bizzat Büyük Önder Atatürk’ün milletvekilliği teklifini kabul etmediği yakınları tarafından anlatılır.Haymana’ya Motorlu un değirmeni açan,Mustafa Bey,Haymana’da köylerde açılan ilk okulu,kendi köyünde kurdurma başarısını göstermiş,ülkemize ilk getirilen üç traktörden birisi Mustafa Bey tarafından satın alınmıştır.Diğer Traktörler,Türkoğlu Ali Ağa ve Atatürk Orman Çiftliğince satın alınmıştır.Atatürk’ün Ankara’ya gelişinde karşılayanlardan biri olma şerefine erişen Karagedikli Mustafa Bey,1941 yılında 58 yaşında hayata gözlerini kapamıştır.

(Kaynak:Osmanlı Arşivleri,Tarih içinde Haymana Halil İbrahim Uçak,Tarih İçinde Gölbaşı, Abdülkerim Erdoğan, Gölbaşı Belediyesi, 2008)

Anadolu Selçukluları zamanında Bozulus Türkmen Aşireti’ne mensup cemaatler bölgeye yerleşir. “Karagediklü”, “Karagedüklü”, “Karagedikli” cemaati Yörükan(konar-göçer) taifesindendir.

Tarihi seyir içinde idari yönden Karacadağ, Tabanlı nahiyelerine bağlı olan belde Yörük ve Haymana kazasına tabidir.

1844-1845 yılına ait “Temettuat Defteri”nde Karagedik Köyü 18 haneli olup, 11 hanesi Aksaray kazasına göç etmiş, köyde 7 hane vergi mükellefi vardır.

1851 yılında doğu illerinden gelen konar-göçer Reşvan (Rişvan, Reşevan) Aşireti, Haymana kazasına iskan talebinde bulunur. Aşiretin bu talebi uygun bulunur.

1860 yılında da Haymana Ovası’nda bulunan mevcut ve yeni kurulan köylere Rişvan aşiretine mensup aileler yerleştirilir. Çadırlarda oturan ve sayısız koyun sürülerine sahip aşiret üyesi ailelerden bir kısmı da Karagedik Köyü’ne yerleşir. 7 haneli olan köyün nüfusu yeni gelenlerle artar ve köye bir cami yaptırılır.

10 Aralık 1907 yılında Hacı Ömer Efendi oğlu Hasan Nadir Efendi, köy camii için on beş aded Osmanlı lirası vakfeder ve köy sakinlerinden Mustafa oğlu Hasan Efendi’ye emanet eder. Cami imamı ise Hornallı Mehmed oğlu Abdurrahman Efendi’dir. Günümüzde camii kapısı üzerinde bulunan 1328 (1909) tarihi ise caminin onarım tarihidir. Hasan Nadir Efendi köyün yerli ailelerinden olan “Eynecioğulları”ndandır.

HALUK BALABAN.

NOT: Dâhiliye Vekâleti (içişleri Bakanlığı)‘nın 1928 yılında yayınladığı Son Teşkilatı Mülkiyede Köylerimizin Adları isimli neşriyatında zaten Haymana’ya bağlı olan Karagedik Köyü yeniden Haymana kazası Yabanhamamı nahiyesine bağlanmıştır. Ankara Vilâyeti 1932 yılında idari yapılanma yönünden Gölbaşı nahiye olmuş, 9 Haziran 1936 tarihinde kabul edilen 330 sayılı Kanunla da Ankara Merkez kazası Çankaya adını almış ve Gölbaşı nahiyesi Çankaya ilçesine bağlanmıştır.E-5 Karayolunun Gölbaşı’ndan geçmesiyle Karagedik köyü 1955 yılında Çankaya ilçesi Gölbaşı nahiyesine bağlanmıştır. Gölbaşı İlçe Olduktan sonrada Karakedik Gölbaşına Bağlı Mahalle olarak Kalmıştır.